Wat bieden we u met ons Kerstconcert 2018?

Bij ons jaarlijks Kerstconcert op 23 december 2018 zingen Plantagekoor en Vocaal Ensemble Amadeus samen Cantate 5 en 6 uit het wereldberoemde Weihnachtsoratorium van Johann Sebastian Bach.

De twee koren zingen samen als één koor. Dit meesterwerk van Bach uit 1734 weet bijna 300 jaar later nog steeds diep te ontroeren.

Er is een Heiland geboren, en de betekenis daarvan maakt Bach al eeuwenlang duidelijk. Er schuilt een geheimzinnig en bijna juichend optimisme in deze Cantates van Bach: alles komt uiteindelijk weer goed. Daar kan de luisteraar zeker van zijn.

Het concert wordt geleid door dirigent (en artistiek leider) Bert ’t Hart, een begrip in de Amsterdamse muziekwereld.

Wat is een oratorium?

Een oratorium is een sacraal verhalend muziekstuk, waarvan een Evangelist als “verteller” verslag doet.

Het Weihnachtsoratorium is een verzameling van zes cantates voor de zon- en feestdagen van Eerste Kerstdag tot en met Driekoningen. Bach streefde nooit naar een integrale uitvoering in één concert. Hij schreef het in zes afleveringen, als een feuilleton.

Door ons is gekozen voor een combinatie van dit emotionele en hoopvolle Weihnachtsoratorium met het verstilde werk van twee Baltische componisten, Arvo Pärt (uit Estland) en Peteris Vasks (uit Letland])

Bij deze Baltische componisten wordt uitgegaan van eenvoudige drieklanken, waarbij natuur en religie heel belangrijke elementen zijn. Schijnbare eenvoud en minimalisme lijken bij dit duo de belangrijke ingrediënten. Soms spreekt met bij deze pregnante muziek over “mystieke lyriek”. Deze muziek van Pärt en Vasks is niet bedoeld voor een vrolijke zaterdagmiddag, maar laat u voelen dat het leven vele kanten heeft, ook dreigend en ernstig en noodlottig.

Mooi contrast

Dat vormt een mooi (en misschien wel broodnodig) contrast met het Weihnachtsoratorium. Na Kerstmis gaat het leven immers gewoon door, met ups en down, met vergankelijkheid, ondergang, vruchteloos geploeter en gemiste glorie. Maar uiteindelijk is er toch hoop.

Van Peteris Vasks brengt het Plantagekoor u het Dona Nobis Pacem (Geef ons Vrede), een boodschap die juist in Baltische landen een indringende betekenis heeft. Daarna zingt het Amadeuskoor van de Estse componist Arvo Pärt het Cantate Domino (Zing voor God), met Gregoriaanse toonzetting.

Pärt probeert terug te grijpen op de essentie van het bestaan : een enkele noot of een toonladder, de drieklank eenvoudige spiegelingen, één specifieke tonaliteit , dat werd de basis van zijn muziek.

Als opening van het concert verzorgt ”Amadeus” het Salve Regina van Alessandro Scarlatti (1660-1725, één generatie voor J.S. Bach). Salve Regina betekent “Gezegend zij de Koningin” (dus Maria).Alessandro Scarlatti was een Italiaanse componist die de overgang van vroeg naar hoog barok vorm gaf . Zijn opera’s en cantates zijn verrassend, sprankelend en elegant. Hij had later grote muzikale invloed op Georg F. Händel.

De opening na de pauze wordt verzorgt door Cecile Roovers, alt-soliste. Zij brengt u “Auf ein altes Bild” van Hugo Wolf (1860-1903). Deze Oostenrijks/Sloveense componist is na Franz Schubert wellicht de grootste liedcomponist van de negentiende eeuw. In “Auf ein Altes Bild” wordt het lijden van Christus aangekondigd. Dit is een uniek genre binnen het fenomeen kerstliederen .

De combinatie van deze muzikale meesterwerken is gekozen door Bert ’t Hart (foto), artistiek leider van deze koren.

“Bach is de grootste componist van alle tijden”, zet hij, “Je kunt Bach eigenlijk met niemand vergelijken. Zelfs het minimalisme stond op zijn repertoire. De muziek van Bach is volgens Beethoven geen beek [Bach] wat zijn naam betekent, maar een zee”.

“Religie is belangrijk bij alle componisten van dit concert en Bach is de componist met de vrijgevigheid van de natuur. Bach ’s muziek is eigenlijk een natuurverschijnsel van ongekende schoonheid en ongelofelijke rijkdom”.

Niet alleen muzikaal was Bach gul, zegt Bert ’t Hart: “De man had 20 kinderen bij twee vrouwen”. Bij Bach kan het muzikaal nooit op, zegt Bert ’t Hart: “Er altijd nog wel een extra stem bij. De harmonie kan altijd nóg rijker, nóg virtuozer, elke fuga kan nóg complexer. In Bach ’s muziek ervaar je de levendigheid van de schepping”.


Programma Kerstconcert 2022

  • Gloria, Francis Poulenc

  • Franse traditionele kerstliederen, bewerkt door Jean Langlais

  • O Magnum Mysterium, Francis Poulenc

  • Quatre Motets, Maurice Duruflé

Solisten

  • Ireen van Bijnen, sopraan

Instrumentalisten

  • Rocus van den Heuvel, piano